Komesar paviljona: dr Vladislav Šćepanović

Kustoskinja: Ana Simona Zelenović

Producent: Muzej savremene umjetnosti Crne Gore

Lokacija: Complesso dell’Ospedaletto, Venecija, Barbaria de le Tole

“It Takes an Island to Feel This Good” je projekat savremene crnogorske vizuelne umjetnice Darje Bajagić i kustoskinje Ane Simone Zelenović, koji će predstavljati Crnu Goru na 60. Venecijanskom bijenalu savremene umjetnosti.

Projekat nastoji da predstavi kolektivno pamćenje i promišljanje našeg odnosa prema zajedničkom istorijskom nasljeđu. Umjetnica ove teme istražuje kroz slikarstvo i skulpturu, sa posebnim fokusom na kompleksnu i višeslojnu istoriju crnogorskog ostrva Mamula. 

Darja Bajagić je skoro dvije godine posvetila istraživanju ostrva Mamula i njegove istorije u arhivima Crne Gore, a prikupljeni materijal joj je polazišna osnova za vizuelne kompozicije slika i skulpture. Ikonografija slika spaja pomenutu arhivsku građu sa referencijalnim i simboličkim intervencijima karakterističnim za rad Bajagić.

Projekat „It Takes an Island to Feel This Good“ nadovezuje se i nadograđuje temu Bijenala “Stranci svuda”, Adrijana Pedrose na više načina: (1) sam kontekst tvrđave Mamula kategorički je vezan za ideju o „strancima“ budući da ga je izgradila Austro-Ugarska, pa je pretvoren u koncentracioni logor od strane fašističkih snaga Kraljevine Italije tokom Drugog svijetskog rata; i potom revitalizovan, počev od 2016. godine, zakupom uz pomoć stranih investicija (Orascom Development Holding) (2) projekat postavlja kritična i relevantna filozofska pitanja o poziciji Drugog, istražujući kako određivanje ove pozicije određuje odnose moći u društvu, kao i nad diskursom; (3) koncept projekta počiva na političko-filozofskoj analizi modernosti italijanskog filozofa Đorđa Abambena – da paradigma i nomos modernosti nisu ni polis ni druge političke strukture, već koncentracioni logor: gdje suveren ima potpunu vlast nad homo sacerom — ne samo kao građanin države, već čak i do te mjere da djeluje na sopstveni prirodni život, lišavajući ovog pojedinca prava na život; (4) sama umjetnica je doživotna strankinja: rođena je u Crnoj Gori 1990. godine, iste godine se sa porodicom preselila u Egipat, a 1999. emigrirala u Sjedinjene Američke Države, a u Crnu Goru se vratila 2021. Naime, može se pretpostaviti da njeno djelo kompleksnim čini upravo ova biografska činjenica, budući da umjetnica u svom djelu referiše na različite, ponekad i dihotomne, umjetničke tradicije i kulturna nasljeđa. 

Bajagić živi i radi na relaciji Luštica – Čikago. Prva je državljanka Crne Gore koja je diplomirala na postdiplomskim studijama na Yale University School of Art. Bajagić je u svojoj devetogodišnjoj karijeri postigla priznanje na globalnoj umjetničkoj sceni, nakon što je imala tri samostalne institucionalne izložbe, četrnaest grupnih institucionalnih izložbi i preko stotinu samostalnih i grupnih izložbi u istaknutim galerijama i muzejima širom Evrope i Sjedinjenih Američkih Država. Bajagić predstavljaju tri galerije – u Njujorku, Parizu i Oslu, a njen rad je objavljen u više od deset međunarodnih publikacija, uključujući Njujork Tajms 2022. godine, i nalazi se u kolekcijama tri muzeja u Španiji i SAD-u. 

Projekat It Takes an Island to Feel This Good, ističe jedinstveno mjesto crnogorske kulturne baštine tvrđave Mamula, i služi se njegovom istorijom kao povodom da pokrene goruća univerzalna pitanja značajna za savremenu umjetnost i društvo. Zato upravo projekat Darje Bajagić ima mogućnost da posebno afirmiše Crnu Goru u međunarodnom kontekstu savremene umjetnosti na 60. Venecijanskom bijenalu.

Darja Bajagić to represent Montenegro at Venice Biennale 2024 – Announcements – e-flux